Lise Öğrencilerinde Beden Algısı, Özgüven ve Akran İlişkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14556345Anahtar Kelimeler:
Ergenlik, beden algısı, özgüven, akran ilişkileriÖzet
Bu araştırmanın amacı ergen bireylerde beden algısı, özgüven ve akran ilişkilerinin arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada beden algısı, özgüven ve akran ilişkileri arasındaki betimsel ilişkiler incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Bayburt il merkezindeki ortaöğretim kurumlarında lise kademesinde öğrenim görmekte olan 9., 10., 11. ve 12. Sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu, 13 ile 18 yaş aralığında, 252 kız (%56.3) ve 196 erkek (%43.8) olmak üzere toplam 448 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Çalışma grubunda bulunan öğrencilere ‘’Kişisel Bilgi Formu’’, ‘’Bedeni Beğenme Ölçeği’’, ‘’Özgüven Ölçeği’’ ve ‘‘Akran İlişkileri Ölçeği’’ uygulanarak veriler toplanmıştır. Veri analizi noktasında; istatistiksel işlemler, Pearson korelasyon analizi ve çoklu doğrusal regresyon analizi ile gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda; beden algısı ve özgüven arasında pozitif, akranlarla yakın ilişkiler ve akranlarla olumsuz ilişkiler ile negatif yönde ve anlamlı ilişki olduğu verilerle tespit edilmiştir. Regresyon analizi sonucunda özgüven ve akran ilişkilerinin beden algısındaki varyansın % 51’ini açıkladığı görülmektedir. Araştırmadan elde edilen bulgular incelendiğinde, özgüvenin beden algısının anlamlı birer yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir. Akranlarla yakın ilişkiler ve akranlarla olumsuz ilişkilerin ise beden algısının anlamlı bir yordayıcısı olmadığı görülmektedir. Elde edilen bulgular doğrultusunda ilgili alanyazın bağlamında tartışılmıştır.
Referanslar
Akın, A. (2007). Öz-Güven Ölçeği'nin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 1-8.
Anlı, G., Akın, A., Eker, H. ve Özçelik, B. (2015). Bedeni beğenme ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 36(2), 505- 511.
Aral, N., Baran, G., Bulut, Ş., ve Çimen, S. (2001). Çocuk gelişimi. İstanbul: Ya-Pa Yayınları, 56.
Aşkun, D. ve Çetin, F. (2017). Benmerkezcillik ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 18(5), 485.
Bekman, M. (2022). Halkla ilişkiler uygulamalarında nicel araştırma yöntemi: ilişkisel tarama modeli. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 6(16), 238-258.
Bilgin, O. (2011). Ergenlerde özgüven düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi. 328023
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (35. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Christoff, K.A., Scott, W.O, Kelly, M.L, Schlundt, D., Baer, G, & Kelly, J.A (1985). Social skills and social problem solving training for shy young adolescence. Association Advancement of Behavior Therapy, 16, 468–477.
Çiftçi, H. (2018). Akran ilişkileri düzeylerinin karşılaştırılması: Lise öğrencileri üzerine bir inceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(3), 1516-1535.
Gökçe, G. (2017). Lise öğrencilerinde benlik saygısı ve beden algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. 466086.
Göksan, B. (2007). Ergenlerde beden imajı ve beden dismorfik bozukluğu. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. İstanbul: Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği.
Güler, Ş. (2021). Öz’ün söz üzerine etkileri: kendilik tutarlılığı, beden imajı ve iletişim becerileri arasındaki ilişkilerin iletişim öğrencileri özelinde incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, 1-29.
Güney, C. (2018). 15-18 yaş arası ergenlerde beden imgesi ile sosyal anksiyete arasındaki ilişkide kişilik özelliklerinin aracı etkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Işık Üniversitesi. 508947.
Harter, S. (1999). Symbolic interactionism revisited: Potential liabilities for the self constructed in the crucible of interpersonal relationships. Merrill-Palmer Quarterly (1982-), 677-703.
Kaner, S. (2000). Akran ilişkileri ölçeği ve akran sapması ölçeği geliştirme çalışması. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 33(1), 1-13.
Karakurt, R. B. (2019). Ergenlerin benlik saygıları ile beden imajlarının sosyal medya kullanımı ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). 555496.
Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma modelleri (25. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kocaman, G. ve Kazan, H. (2021). Lise düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin instagram bağımlılıkları ve sosyal görünüş kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 18(40), 2638-2664.
Köseoğlu, C. (2020). Üstün yetenekli olan ve olmayan öğrencilerin öz güven düzeylerinin karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul. 633890.
Öz, F. (2010). Sağlık alanında temel kavramlar. (2.Baskı). Ankara: Mattek Yayıncılık.
Pekşen Süslü D. (2016). Lise öğrencilerinde siber zorbalık ve siber mağduriyetin benlik saygısı, anne, baba ve akran ilişkileri açısından incelenmesi (Doktora tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul. 447647.
Rosenblum, GD. ve Lewis, M. (1999). Ergenlik döneminde beden imajı, fiziksel çekicilik ve vücut kitlesi arasındaki ilişkiler. Çocuk gelişimi, 70(1), 50-64.
Rumsey, N. ve Harcourt, D. (2004). Body image and disfigurement: issues and interventions. Body image, 1(1), 83-97.
Soner, O. (1995). Aile uyumu, öğrenci özgüveni ve akademik başarı arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. 42262.
Sowislo, J. F., & Orth, U. (2013). Does low self-esteem predict depression and anxiety a meta-analysis of longitudinal studies. Psychological bulletin, 139(1), 213.
Uskun, E. ve Şabaplı, A. (2013). The relationship between body image and eating attitudes of secondary school students. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(5), 519-528.
Uslu, D. (2019). Bedeni beğenme-sosyal yetkinlik arasındaki ilişkilerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). 583763.
Uzamaz, U. F. (2000). Ergenlerde sosyal beceriler ve değerlendirme yöntemleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(6), 1-10.
Ülkü, H. (2017). Gençlerde sosyal görünüş kaygısı ile sosyal anksiyete arasındaki ilişkinin toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. 460724.
Taşdan, T. (2020). Ergenlerde özgüven düzeyi beden algısı ve yalnızlık arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa. 721367.
Zorbaz, O. ve Dost, M. T. (2014). Lise öğrencilerinin problemli internet kullanımının cinsiyet, sosyal kaygı ve akran ilişkileri açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29-1), 298-310.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal of Curriculum and Educational Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
