Brain Rot Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Geçerliği (BRS-8)
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15676357Anahtar Kelimeler:
Brain rot, psikometrik özellikler, sosyal medya bağımlılığıÖzet
Bu çalışmanın amacı, bireylerin yaşadığı bilişsel ve psikolojik tükenmişliği ele alan Brain Rot ( Beyin Çürümesi ) Ölçeği'ni ( BRS-8 ) geliştirmektir. Ölçek 8 madde ve iki alt boyuttan ( bilişsel yorgunluk ve zihinsel tükenme ) oluşmaktadır. Açımlayıcı faktör analizine göre, maddelerin faktör yükleri .53 ile .80 arasında değişmekte olup, açıklanan varyans ( AVE ) değeri .53 ve bileşik güvenirlik ( CR ) değeri .90'dır. Ölçeğin iç tutarlılığı Cronbach's Alpha (α=.83) ve McDonald's Omega (ω=.83) katsayıları ile değerlendirilmiş ve ölçeğin güvenirliği yüksek bulunmuştur. Ayrıca ölçüt geçerliliği kapsamında BRS-8 ile sosyal medya bağımlılığı ( r=.50, p<.05 ) ve FOMO ( r=.28, p<.05 ) arasında pozitif yönde anlamlı korelasyonlar bulunmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları model uyumunun kabul edilebilir aralıkta olduğunu doğrulamıştır ( CMIN/df= 2.340; RMSEA=0.043; CFI=0.986; TLI=0.978; IFI=0.986; RFI= 0.963; SRMR= 0.027 ). Elde edilen veriler, ölçeğin psikometrik olarak yeterli olduğunu ve daha sonraki çalışmalar için sağlam bir temel oluşturduğunu ortaya koymaktadır.
Referanslar
Alotaibi, M. S., Fox, M., Coman, R., Ratan, Z. A., & Hosseinzadeh, H. (2022). Smartphone addiction prevalence and its association on academic performance, physical health, and mental well-being among university students in Umm Al-Qura University (UQU), Saudi Arabia. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(6), 3710. https://doi.org/10.3390/ijerph19063710
Andreassen, C. S., Pallesen, S., & Griffiths, M. D. (2017). The relationship between addictive use of social media, narcissism, and self-esteem: Findings from a large national survey. Addictive Behaviors, 64, 287-293. http://dx.doi.org/10.1016/j.addbeh.2016.03.006
Cheng, L., Fang, G., Zhang, X., Lv, Y., & Liu, L. (2024). Impact of social media use on critical thinking ability of university students. Library Hi Tech, 42(2), 642-669. https://doi.org/10.1108/LHT-11-2021-0393
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (Vol. 2). Ankara: Pegem akademi.
Çutuk, Z. A. (2021). Investigating the relationship among social media addiction, cognitive absorption, and self-esteem. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 9(2), 42-51. https://doi.org/10.52380/mojet.2021.9.2.211
Demirci, İ. (2019) Bergen sosyal medya bağımlılığı ölçeğinin Türkçeye uyarlanması, depresyon ve anksiyete belirtileriyle ilişkisinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 20(Ek sayı 1), 15-22. http://dx.doi.org/10.5455/apd.41585
Dündar, S., Ekşi, H., Yıldız, A., & Yıldız, A. (2008). Aksiyonda Değerler Ölçeği Dilsel Eşdeğerlik Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 89-110.
Flynn, B., Schroeder, R., & Sakakibara, S. (1994). A framework for quality management research and an associated measurement instrument. Journal of Operations Management, 11, 339-366. http://dx.doi.org/10.1016/S0272-6963(97)90004-8
Gökler, M. E., Aydin, R., Unal, E., & Metintas, S. (2016). Determining validity and reliability of Turkish version of Fear of Missing out Scale/Sosyal Ortamlarda Gelismeleri Kacirma Korkusu Olceginin Turkce surumunun gecerlilik ve guvenilirliginin degerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(S1), 53-60. https://doi.org/10.5455/apd.195843
Heidegger, M. (1993). Letter on humanism. Basic writings. Trans. Frank A. Capuzzi and J. Glenn Gray. Ed. David Farrell Krell. HarperCollins.
Kalın, İ. (2024). Açık ufuk. İnsan Yayıncılık.
Koessmeier, C., & Büttner, O. B. (2024). Social media distraction: How distracting are visual social media cues and what influences users' distractibility?. Computers in Human Behavior, 159, 108306. https://doi.org/10.1016/j.chb.2024.108306
Kwok, C., Leung, P. Y., Poon, K. Y., & Fung, X. C. (2021). The effects of internet gaming and social media use on physical activity, sleep, quality of life, and academic performance among university students in Hong Kong: A preliminary study. Asian Journal of Social Health and Behavior, 4(1), 36-44. https://doi.org/10.4103/shb.shb_81_20
Le Bon, G. (2011). Kitleler psikolojisi (Çev. İlhan, H.) Alter Yayıncılık.
Mosharrafa, R. A., Akther, T., & Siddique, F. K. (2024). Impact of social media usage on academic performance of university students: Mediating role of mental health under a cross‐sectional study in Bangladesh. Health Science Reports, 7(1), e1788. https://doi.org/10.1002/hsr2.1788
Oxford University Press (2025). Brain Rot. https://corp.oup.com/news/brain-rot-named-oxford-word-of-the-year-2024/
Przybylski, A. K., Murayama, K., DeHaan, C. R., & Gladwell, V. (2013). Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out. Computers in Human Behavior, 29(4), 1841-1848. https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.02.014
Sagar, M. E. (2021). Predictive Role of Cognitive Flexibility and Self-Control on Social Media Addiction in University Students. International Education Studies, 14(4), 1-10. https://doi.org/10.5539/ies.v14n4p1
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8, 23-74.
Siebers, T., Beyens, I., Pouwels, J. L., & Valkenburg, P. M. (2023). Explaining variation in adolescents’ social media-related distraction: The role of social connectivity and disconnectivity factors. Current Psychology, 42(34), 29955-29968. https://doi.org/10.1007/s12144-022-03844-y
Spahi, B. Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Sujarwoto, Saputri, R. A. M., & Yumarni, T. (2023). Social media addiction and mental health among university students during the COVID-19 pandemic in Indonesia. International Journal of Mental Health and Addiction, 21(1), 96-110. https://doi.org/10.1007/s11469-021-00582-3
Sümen, A., & Evgin, D. (2021). Social media addiction in high school students: a cross-sectional study examining its relationship with sleep quality and psychological problems. Child Indicators Research, 14(6), 2265-2283. https://doi.org/10.1007/s12187-021-09838-9
Tanhan, F., Özok, H. İ., Kaya, A., & Yıldırım, M. (2024). Mediating and moderating effects of cognitive flexibility in the relationship between social media addiction and phubbing. Current Psychology, 43(1), 192-203. https://doi.org/10.1007/s12144-023-04242-8
Xie, J. Q., Rost, D. H., Wang, F. X., Wang, J. L., & Monk, R. L. (2021). The association between excessive social media use and distraction: An eye movement tracking study. Information & Management, 58(2), 103415. https://doi.org/10.1016/j.im.2020.103415
Yue, Z., Lee, D. S., Xiao, J., & Zhang, R. (2023). Social media use, psychological well-being and physical health during lockdown. Information, Communication & Society, 26(7), 1452-1469. https://doi.org/10.1080/1369118X.2021.2013917
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Journal of Curriculum and Educational Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
