Sınıf Öğretmenlerinin Bakışıyla Özel Eğitim Sınıflarında Karşılaşılan Sorunlar
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.12523115Anahtar Kelimeler:
Eğitim, Özel Eğitim, Özel Eğitim Sınıfları, Sınıf Öğretmeni, SorunÖzet
Bu çalışmanın gayesi, özel eğitim dersliklerinde vazifeye atanmış öğretmenlerin yüzleştikleri meseleler hakkında düşüncelerinin değerlendirilmesidir. Çalışmanın muhatapları, Konya’nın Meram bölgesindeki temel ve orta dereceli okulların özel eğitim dersliklerinde vazifeye atanmış 10 öğretmendir. Çalışmada, niteliksel araştırma metodolojilerinden fenomenolojik metod kullanılmıştır. Çalışma verileri, yarı yapılandırılmış mülakat formu aracılığıyla derlenmiştir. Yarı yapılandırılmış mülakat tekniğine uygun bulunan mülakat formunun oluşturulma sürecinde, saha taraması neticesinde elde edilen verilerle mülakat soruları hazırlanmıştır. Geliştirilen mülakat soruları üzerine uzman görüşü istenmiştir. Yarı yapılandırılmış mülakat formuyla toplanan veriler, MAXQDA 2022 niteliksel analiz yazılımı kullanılarak tema, alt tema ve kodlamalar yapılarak içerik analiziyle yorumlanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre; özel eğitim dersliklerinde vazifeye atanmış öğretmenler, ders işleyişi, sınıf idaresi, öğrenciler ve veliler, aynı dersliği paylaştıkları öğretmenler ve diğer alan öğretmenleriyle çeşitli meseleler yaşamaktadırlar. Çalışma neticelerine binaen, hizmet içi eğitim programlarının düzenlenmesi, rehber kitapların hazırlanması, okul-veli iş birliğini güçlendirecek etkinliklerin tertiplenmesi gibi tavsiyeler öne sürülmüştür.
Referanslar
Adıgüzel, S., Kizir, M., ve Eratay, E. (2017). Ağır ve çoklu yetersizliği (AÇYE) olan bireylerle çalışan özel eğitim öğretmenlerinin yaşadıkları sorunların belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 1–1. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.296901
Akıncı, M. (2016). Özel eğitim kurumlarında (rehabilitasyon) ve devlet okullarında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri. [Yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi.
Aydın, S. (2017). Özel Eğitim Kurumlarında Yaşanan Eğitsel-Yönetsel Yetersizlikler ve Çözüm Önerileri. [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
Bettini, E., Kimerling, J., Park, Y., ve Murphy, K. M. (2015). Responsibilities and instructional time: Relationships identified by teachers in self-contained classes for students with emotional and behavioral disabilities. Preventing School Failure, 59(3), 121–128. https://doi.org/10.1080/1045988X.2013.859561
Bilecik, S. (2019). Özel eğitim ve dkab öğretmenlerine göre otizmlilerde din-ahlak eğitimi ve dkab dersleri. Bilimname, 553–589. https://doi.org/10.28949/bilimname.564836
Binicioğlu, G. (2010). İlköğretimde okul- aile iletişim etkinlikleri: öğretmen ve veli görüşleri. [Yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
Butler, J. A., Rogers, L., ve Modaff, D. P. (2019). Communicative Challenges in the Parent-Teacher Relationship. Communication and Theater Association of Minnesota Journal, 6–28.
Can, B. (2015). Bireyselleştirilmiş eğitim programı ile ilgili özel eğitim öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri. [Yüksek lisans tezi]. Yakın Doğu Üniversitesi.
Cantimer, G. (2015). Özel eğitim gereksinimli çocukların öğretmenlerinin mesleki ve matematik öğretim özyeterlik algılarının belirlenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
Demir, S., ve Kale, M. (2019). İlkokullarda Özel Eğitim Sınıflarında Karşılaşılan Sorunların İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 354–373. https://doi.org/10.29299/kefad.2018.20.01.012
Doyle, B. ve Illand, B. (2004). Autism sprectrum disorders from A to Z: Assessment, diagnosis and more. Texas: Future Horizons Inc.
Elçi, A. (2019). Özel eğitim okul ve sınıflarında branş derslerinin yürütülmesinde özel eğitim ve branş öğretmenleri arasındaki iş birliği çalışmalarının incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
Erdoğan, Ç. ve Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. 16(3), 399–431.
Ergül C., Baydık, B. ve Demir, Ş. (2013). Özel Eğitim Öğretmen Adaylarının ve Öğretmenlerinin Zihin Engelliler Öğretmenliği Lisans Programı Yeterliklerine İlişkin Görüşleri. Folklor/Edebiyat, 25(97), 591-610. https://doi.org/10.22559/folklor.970
Ertürk, S. (1972). Eğitimde program geliştirme. İstanbul: Yelkentepe yayıncılık.
Gönüldaş, H. (2017). Özel eğitim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ile kaygı ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi 87(1-2), 1-23.https://doi.org/10.17240/aibuefd.2022..-780851
Gündüz, M. ve Akın, A. (2015). Türkiye’de devlet okullarındaki özel eğitimle ilgili sorunlar ve çözüm önerileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 11(1), 86-95.
Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin yayıncılık.
Gürgür, H., Büyükköse, D.ve Kol, Ç. (2016). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde işitme kayıplı öğrencilere sunulan destek hizmetler: öğretmen görüşleri. 15(4), 1234–1253. https://doi.org/10.17051/io.2016.32423
Güvenç, G. (2019). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışan öğretmenlerin öğrencilerin eğitimi bağlamında karşılaştıkları sorunlar ve bunlara ilişkin beklentisi. [Yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
Karakuş, S. (2017). Özel eği̇ti̇m öğretmenleri̇nin psi̇koloji̇k dayanıklılık ile mesleki sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Avrasya sosyal Bilimler Dergisi, 8(29), 831-850
Karasu T. , Mutlu, Y. (2015). Öğretmenlerin perspektifinden özel eğitimde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri: Muş il örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 47–66. http://dergipark.gov.tr/anemon/issue/1833/22330
Kulak, R. (2020). Okul veli işbirliği, sorunları ve çözüm önerileri. Journal of Social , Humanities and Administrative Sciences, 6(31), 1628–1640. https://journalofsocial.com/DergiTamDetay.aspx?ID=416
Kutlu, M. (2018). Ortaokullar ve özel eğitim uygulama okullarında görev yapan müzik öğretmenlerinin özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere ilişkin görüşleri. [Yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
MEB. (1997).Özel Eği̇ti̇m Hakkinda Kanun Hükmünde Kararname. 1, 857. Milli Eğitim Bakanlığı. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/4.5.573.pdf
MEB. (2014). Milli eği̇ti̇m bakanliğina bağlı eği̇ti̇m kurumları yöneti̇ci̇ ve öğretmenleri̇ni̇n norm kadrolarına ili̇şki̇n yönetmeli̇k. Milli Eğitim Bakanlığı.
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20146459&MevzuatTur=21&MevzuatTertip=5
MEB. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Milli Eğitim Bakanlığı.
http://oygm.meb.gov.tr/www/ogretmenlik-meslegi-genel-yeterlikleri/icerik/39
MEB. (2018a). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. 1–23. Milli Eğitim Bakanlığı.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm
MEB. (2018b). Vizyon belgesi. Milli Eğitim Bakanlığı.
https://tegm.meb.gov.tr/www/2023-vizyonu/icerik/23
Miles M.B. ve Huberman A.M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. Calif: SAGE Publications.
Öğülmüş, K. (2014). Alan mezunu ve alan dışı lisans programlarından mezun özel eğitim öğretmenlerinin mesleki yeterliliklerinin değerlendirilmesi. [Yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
Sarı,H. ve Gülsöz, T. (2020). Özel Eğitim Uygulama Okulunda Görevlendirme Yoluyla Çalışan Öğretmenlerin Çalışma İsteklerinin İncelenmesi. Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2. https://doi.org/10.47770/ukmead.839411
Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (. (2019). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı yayıncılık.
Şimşek, H. (2020). Eğitim bilimlerine giriş. Pegem akademi.
Uzuner, Y. (1999). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Niteliksel araştırma yaklaşımı. Anadolu Üniversitesi Yayınları:081.
Ürüyen, S.ve Ünal, A. (2021). Ortaöğretim yönetici ve öğretmenlerinin parçalanmış aile çocuklarının eğitiminde karşılaştığı sorunlar. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 148–164. https://doi.org/10.24315/tred.880367
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayıncılık.
Yılmaz, M. (2018). Alan değişikliğiyle özel eğitim okullarında çalışan sınıf öğretmenleri ile özel eğitim öğretmenlerinin mesleki doyum düzeylerinin incelenmesi: Mersin ili örneği. [Yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal of Curriculum and Educational Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.