Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü Çocuk Hakları Komitesi’ ne Bağlı Çocukların Kariyer Gelişimlerinin Desteklenmesi (Bayburt Örneği)
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14556186Anahtar Kelimeler:
Kariyer gelişimi, grup rehberliği, ardışık karma desenÖzet
Yaşam boyu gelişim anlayışının kariyer psikolojik danışmanlığı alanında da gelişmesiyle birlikte yaşam boyu kariyer gelişimi anlayışını beraberinde getirmiştir. Yaşam boyu kariyer gelişimi aslında okul öncesi dönemden itibaren bireylerin kariyer yaşantılarını tasarlamaları ve kendilerini gerçekleştirmeye yönelik adım atmalarını sağlamaya yöneliktir. Bu kariyer gelişiminin başlangıcı olan çocukluk dönemi kritik olarak ele alınmış, bir takım program ve müdahalelerle uygulamalar yapılarak sağlıklı bir şekilde gelişim görev ve sorumluluklarının yerine getirilmesi amaçlanmaktadır. Aile ve Sosyal Hizmetler bünyesinde yer alan İl Çocuk Hakları Komitesi, korunmaya ihtiyacı olan çocukların hak ve sorumluluklarının sağlanması, onlara rehberlik edilmesi ve temel yaşam becerilerinin kazandırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Kendilerine uygun rol model bulmakta ve kariyer gelişim ve tercihlerini şekillendirmekte zorluk çeken komite üyesi çocuklar, okulda ve kurumda aldıkları yardım ve eğitim faaliyetlerinin dışında ilave becerileri kazanmaya, sosyal uyumlarını artırmaya ve karar vermekte zorlandıkları anlarda desteklenmeye ihtiyaç duymaktadırlar. Bu çalışmanın amacı Bayburt Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü İl Çocuk Hakları Komitesi’ ne bağlı çocuklarını kariyer gelişimlerinin grup rehberliği programı yardımıyla desteklemektir. Araştırmada 9 haftalık kariyer grup rehberliği programı uygulanmıştır. Proje İl Çocuk Hakları Komitesindeki çocukların kariyer gelişimlerini destekleyeceği gibi proje ortakları olan PDR öğrencilerinin mesleki beceri, donanım ve uygulamaları tecrübe etmeleri için de önemlidir. Bu çalışma, nitel ve nicel ölçümleri birlikte kullanılacağı karma yöntem araştırmasıdır. Araştırmada ardışık karma desen çalışmalarından, ardışık açıklayıcı (sequential explanatory) yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Bayburt Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü Çocuk Hakları Komitesi bünyesinde bulunan çocuklar oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Çocuklar için Kariyer Gelişimi Ölçeği ve Kariyer Keşfi Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre grup rehberliği oturumları çocukların kariyer örüntülerini oluşturmada destekleyici olduğu anlaşılmıştır.
Referanslar
Adler, A. (2000). Yaşamın anlamı ve amacı (5. baskı). K. Şipal (Çev.). Say Yayınları.
Atasever, A. N. (2023). Kariyer planlama psiko-eğitim programının kariyer gelişimine etkisi. Rahva Teknik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 45-57.
Bacanlı, F. (2012). Lise öğrencileri için mesleki grup rehberliği programı ve uygulama kılavuzu. Nobel Akademi Yayınları.
Bacanlı, F., Özer, A., & Sürücü, M. (2007, Ekim). Çocuklar için kariyer gelişim ölçeğinin faktör yapısı ve güvenirliği. IX. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Çeşme, İzmir.
Bakırcı, M. (2014). Yetiştirme yurdunda kalan çocukların eğitim problemleri-değerler eğitimi ile ilişkili bir değerlendirme. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 75-106.
Bayoğlu, A., & Purutçuoğlu, E. (2010). Yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin gelecek beklentileri ve sosyal destek algıları. Kriz Dergisi, 18(1), 27-39.
Cılga, İ. (1999). Türkiye’de çocuk hakları çalışmaları. Cumhuriyet ve Çocuk, 2, 506-516.
Coşgun, H. (2019). Kariyer karar verme grup rehberliği programının öğrencilerin kariyer karar verme güçlük düzeylerine etkisinin incelenmesine yönelik bir araştırma (Tez No. 556318) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
Çivitci, A. (2018). Grup psikoeğitimi. Pegem Akademi Yayınları.
Drier, H. N. (2000). Special issue introduction: Career and life planning key feature within comprehensive guidance programs. Journal of Career Development, 27(2), 73-80.
Gottfredson, L. S. (2004). Applying Gottfredson’s theory of circumscription and comprimise in career guidance and counseling. In S. D. Brown ve R. W. Lent (Eds), Career development and counseling: Putting theory and research to work (pp. 71-100). John Wiley & Sons.
Gönültaş, O., & Çakır, M. A. (2020). Mesleki grup rehberliği programının lise 11. sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerine etkisi. İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 639-653.
Hanson, W. E., Creswell, J. W., Clark, V. L. P., Petska, K. S. & Creswell, J. D. (2005). Mixed methods research designs in counseling psychology. Journal of Counseling Psychology, 52(2), 224.
Işık, Ş., (Ed.). (2016). Lisede grup rehberliği etkinlikleri. Pegem Akademi Yayınları.
Işık, Ş., (Ed.). (2016). Ortaokulda grup rehberliği etkinlikleri. Pegem Akademi Yayınları.
Jacobson, N. S., & Truax, P. (1992). Clinical significance : A statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. In A. E. Kazdin (Ed.), Methodological issues & strategies in clinical research (pp. 631–648).
Kahraman, F. (2020). Hemşirelik öğrencilerine verilen kariyer danışmanlığının kariyer kararsızlığı ve kariyer karar verme yetkinliği üzerine etkisi (Tez No. 617683) [Doktora tezi, İnönü Üniversitesi-Malatya]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
Kuzgun, Y. (1982). Mesleki rehberliğin bireylerin yetenek ve ilgilerine uygun meslekleri tanımalarına etkisi [Doçentlik tezi, Ankara Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
Miles, M., B., & Huberman, A., M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Oktay, S. M. (2021). Devlet koruması altında kalarak yetişkinliğe erişmiş bireylerin yurt sonrası sosyal adaptasyonları üzerine bir inceleme: Erzincan ili örneği (Tez No. 668579) [Yüksek lisans tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
Özaydın, S. (2021). Çocuklarda kariyer gelişimini destekleme psiko-eğitim programının etkililiğinin incelenmesi (Tez No. 696782) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi-İzmir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
Özaydın, S., & Siyez, D. M. (2022). Kariyer keşfi ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (12), 249-270.
Özkan, A. (2019). Kariyer gelişimi psikoeğitim programının 5. sınıf öğrencilerinin kariyer gelişimi ve karar vermelerine etkisi (Tez No. 556078) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
Roe, A. (1968). Early determinants of vocational choice. Journal of Counseling Psychology, 4(3), 217-218.
Sosyal Hizmetler Kanunu (SHK), Resmî Gazete 5799, (24 Mayıs 1983), Kanun No. 2828, md.3/b
Super, D. E. (1980). A life-span, life-space approach to career development. Journal of Vocational Behavior, 16(3), 282-298.
Şenol, D., & Dinç, A. (2016). Türkiye’nin suriyeli çocuk gelinleri: Sosyolojik bir değerlendirme. Suriyeli Çocuklarla El Ele" Uluslararası Göç ve Çocuk Sempozyumu, Üsküdar Üniversitesi- İstanbul.
Yavuzer, H. (1999). Çocuk psikolojisi. Remzi Kitabevi.
Yıldız, M. (2015). Kariyer ve yetenek gelişimi öz yeterlik ölçeğinin türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic International Journal of Education, Arts and Science, 1(2), 164-180.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal of Curriculum and Educational Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
